ГЛАВНАЯ
СТАТЬИ
НОВОСТИ
ГАЗЕТА
ПРИХОДЫ
О НАС


Бақыт нұрына бөленген Владислав Буковинский әкей: Қазақстанның Апостолы



Отбасы және балалық шақ
 
Владислав Буковинский 22.12.1904 жылы (жаңа стилінде 4.01.1905 жыл) Бердичевте (қазіргі Украина) туған. Оның әкесі, Киприян Юзеф Буковинский, бірінші әйелі қайтыс болған кезде (Владиславтың анасы), қайтыс болған әйелінің апасына Виктория Скипио дель Кампоға екінші рет үйленеді. Оған Владислав үлкен құрметпен, шешесі сияқты қарым-қатынаста болды. Владиславтан басқа, Буковинскийлердің отбасында тағы екі бала болды: оның апасы Ирина Буковинская-Давидовская, және олардың өгей ағасы Зигмунт.

Өмірінің бірінші жылдарын Буковинский Украинадағы Грибениковка ауылында өткізді. Бала кезінен бастап Владислав үлкен интеллектуалдық қабілеттілік көрсетті, сондықтан үйінде де оқыды, онда діни тәрбие де алды, ал розарий оның жақсы көретін дұғасы болды. Буковинскийлердің үйінде мейірімділік пен өзара сыйластық атмосфера болды, ол өмір бойы Владислав әкейдің жүрегінде терең із қалдырды.
 
Оқу
 
1914 жылы Буковинский Киевте орыс гимназиясына, кейін Жмеринкеге (Подолье) түсті, ал 1917 жылдан бастап Плоскировте (Проскуровте) поляк гимназиясына барды. 1920 жылы большевиктерден құтқарылу үшін, оның отбасы Польшаға көшіп кетті және Свенцицеге қоныстанды. 1921 жылы Владислав Краковте емтихандар тапсырды және Ягеллон Университетінің заң факультетіне түсті, оны 1926 жылы бітірді. Қатарлас ол Поляк Саяси Ғылымдар Мектебін үздік бітірді. Бұл жылдары Академиялық шекаралық үйірмеде қарқынды қызмет белгіленді, онда Польшаның шығыс өңірлерінен келген студенттер жиналды. Бұл ортада ол көп достар тапты. 1925 жылдан бастап 1926 жыл аралығында Буковинский «Czas» журналының редакциясында жұмыс істеді.
 
Әуестік
 
Діни қызметшілік әуестік Владиславтың жанында оған өмірді семинарияда суреттеп берген бір семинаристпен әңгімелесу әсерінен оянды, зор қуаныш уақыты ретінде, ол осы есепке ауыр қоғамдық елестермен үйлеспейді. 1926 жылы Буковинский діни семинарияға түсті және Ягеллон Университетінде дін оқуын үйренуді бастады. Шарапаттылыққа дайындау өзіне теологиялық білімдерді білімдерді, сондай-ақ рухани тәрбие алуды қосты. Дін қызметкері Юзеф Новак, Рудавы монастырдың басшысы, діни семинарияның І-курсында Владислав демалыс өткізді, оған мынадай мінездеме берді: өзінің діндарлығы мен үлгілі өмірінің арқасында, ол христиан шіркеуіндегі діни қауымның мүшесі үшін ғана үлгі болып қойған жоқ, бірақ діни қызметшілер үшін де және «Шіркеудің мақтанышы» болатындығынан үміт күттірді.

Владислав Буковинский 1931 жылы 28 маусымда Краков Кафедралы соборында Краковтың митрополиті Адам Стефан Сапегомен священник болып тағайындалды. 1931 жылдан бастап 1935 жыл аралығында Владислав әкей Рабкадағы гимназияда, ал сосын – Сухой Бескидскойда жан тәрбиесінің қызмет етушілігін орындады. Мұнда ол науқастардың және кедейлердің қамын ойлады, Сухой Бескидскойдің маңайындағы Краков студент жастарының арасында «Жаңару» академиялық қоғамын ұйымдастырды. Ягеллон Университетінде оқыған кезеңде қоғамдық өмірге белсенді қатысуы айқын көрінді, енді оның қамқорлығына сеніп берілген адамгершілік жан туралы әрекетті қамқорлық және ерекше аянбаушылық нысанына қол жеткізді. 1936 жылы тамызда Буковинский жылдық демалыс алды, және өз еркі бойынша Польшаның шығыс шекарасына кетіп қалды, ал сосын Луцк епархиясына ауысу туралы сұрады. Онда ол діни семинарияға оқытушы, ал сосын Католикалық миссияның Епархиалдық институтының хатшысы және бір уақытта «Spójnia» журналының редакторы, ал сосын Діни білімнің жоғарғы институтының директоры және «Życie Katolickie» баспасы редакторының орынбасары болды.
 
Түрмедегі жылдары
 
1939 жылы Владислав әкей Луцкте Кафедралы собордың монастырь басшысы болып тағайындалды. Бұдан басқа, ол Сібірге және Қазақстанға жер аударылар алдында оларға қолдау және үміт сөздерін айта отырып, адамдардың көңілін сұрады және олармен бірге дұға оқыды. Сондай-ақ Владислав әкей жер аударылғандарды тасып келе жатқан көліктен лақтырылған, суыққа тоңып қалған балаларды жергілікті зираттарға жерледі. Әулие Әкей Иоанн Павел II бұл әрекеттерді куәгердің және шіркеушінің ерлігі деп атады. Адамдарға осындай қызмет етуі үшін 1940 жылы 22 тамызда Буковинский НКВД-мен (ІІХҚ) тұтқындалды, және Луцк түрмесінде отырды, онда 8 жылға еңбек лагеріне қамалуға үкім шығарылды.
Алайда, нацистік армиялардың екпінді шабуылының салдарынан, кеңес үкіметі, шегіне отырып, тұтқындағыларды жоя бастайды. 1941 жылы 23 маусымда, Владислав әкей таңғаларлық жағдайда кеңес армиясымен тұтқындағыларды жаппай атудан аман қалады: оған оқ тимей қалады. Бұған басқа, ол лагерьдің ауласында атылып жатқан қарудың астында жатып, қаза болған өзінің жолдастарын күнәларын шыға отырып, ғибадат етеді.

 

Буковинскийдің өзі осы уақытты былай есіне алады: «Мен түрменің ауласында бұршақтай оқтардың астында жатқанда, мен таңғаларлықтай сабырлы болдым. Менің бар өмірім, 36-жас, әлдеқандай бір сәтке жиналды. Мен жанымда жатқан адамдарға күнәдан арылуды бердім. Менің ойым өте қарқынды жұмыс істеді. Мен осы уақыттың соңын және мәңгіліктің жарығын бастан өткіздім. Бұл қасірет айтып жеткізе алмайтындай және ғажап болды, мүлдем ұмыта алмаймын. Егер мен жарақат ауруын сезсем менімен не боларын білмедім. Бірақ денемнің ешқандай ауруы болған жоқ. Ал рух осы уақыт пен мәңгіліктің арасында еркін қиялдады, өмірдегі осыған дейінгідей және осыдан кейінгідей».
 
Буковинский түрмеге немістер келмегенше ұзақ уақыт ес-түссіз өліктердің астында жатты, ал ол өз-өіне келмеді және адамдардың денелерінің астынан шықпады. Владислав әкей түрмеден қатты әлі кетіп және дәрменсіз болып кетті, бұған қарамастан, оған сеніп берілген Луцк Кафедралы соборында монастырь бастығы болып қызмет етуді атқаруды жалғастырды.
 
Луцкта қайтадан жұмыс істегеннен кейін Қызыл армиямен, 1945 жылғы 3 қаңтардан 4 қаңтарға ақраған түні Владислав Буковинский әкей қайтадан тұтқындалды және басқа дін қызметшілерімен Луцктегі НКВД (ІІХҚ) ғимаратына қамалды. Он сегіз күннен кейін тергеу дін қызметшілерді Ковельге шығарды, ал ол жақтан Киевтегі НКВД (ІІХҚ) түрмесіне жеткізді. Тергеу 1945 жылдың маусымына дейін жалғасты, оның нәтижесінде барлық діни қызметкерлер кінәланды, ал сосын түзету лагерьлерінің он жылына сырттай үкім шығарылды. 1946-1950 жылдар Челябинск лагерьлерінде өтті, онда ауыр жұмыстан басқа Владислав әкей жасырын діни қызмет ету жүргізді. Келесі 4 жылды ол Жезқазғандағы мыс кенішінде өткізді, бірақ ол жерде де ол апостолдық үшін кез келген мүмкіндікті пайдалануға тырысты, ал барлығы әлі ұйықтап жатқанда, бір мезгілде алтарь болып қызмет істей жүріп, орнаттың орнына түрменің қатқыл киіміне апанда тізесін бүгіп, Евхаристия жасады.
 
Қарағандыға жер аудару
 
1954 жылы 10 тамызда Владислав Буковинский әкей лагерьден босатылды және Қарағандыға жер аударылды, онда құрылыста күзетші болып жұмыс істеді және бір мезгілде жасырын жан тәрбиесін жүргізді.
Оның әуестігінің басты кезеңі 1955 жылы маусымда болды, ол өзінің тарихи отаны Польшаға қайтуға оған ұсынылған мүмкіншіліктен бас тартқаны, және кеңестік азаматтықты қабылдауды шешті, және өлгенге дейін жергілікті діншілдерге берілген болып қалу. Ол осы таңдау алып келетін ауыр салдарларды толығымен сезіне отырып, осы шешімді қабылдады.


1956 жылы мамырда төлқұжат және барлық Кеңес Одағы бойынша еркін ерсілі-қарсылы жүруді алып, Владислав әкей түнгі күзетшіден жұмыстан шықты және осы кезден бастап өзін толығымен жан тәрбиесіне арнады, ол оны бұрынғыдай жасырын жүргізді. Буковинский Қарағандының шетіндегі Мадеров поляк отбасында қоныстанды. Сонда-ақ ол барлық Қазақстан мен Орта Азияға жол жүре отырып, басқа діни қызметшілерге көмектесе бастады.
 
Миссионерлік жол жүрулер
 
Жалпы алғанда, Владислав әкей Қазақстанның алыстағы өңірлеріне сегіз миссионерлік жол жүрулер жасады және бірнеше рет Тәжікстанда болды.

1956 жылы маусымда Буковинский әкей 20 жыл діни қызметшіні көрмеген поляктық қоныс аударушыларға Алматы қаласының маңайына шықты. Міне, ол себеп бойынша оның не жазғаны: «Бір ауылда мені жиналған адамдардың қатысуымен жергілікті «патриархы» пан Станислав Левицкий қысқаша үндеумен сәлем берді. Бұл, сірә, менің бүкіл өмірімдегі маған арналған ең толғандыратын сөйлеу болды. Пан Левицкий айтты: «Бізді мына тауларға алып келді, осында тастап кетті, және барлығы бізді ұмытып кетті. Ешкім біз туралы ойлаған жоқ. Рухани әкей бізге келді, біз осындай жетімдерміз, біз осындай жетімдерміз». Құрметті «патриарх» жылады, барлық жиналған халық жылады, әкей де бізбен бірге жылады. Бірақ бұлар мейірбан көз жастар болды».
 
Келесі екі миссионерлік жол жүрулерді ол 1957 – 1958 жылдары, сондай-ақ 1968 жылы Тәжікстанға барғанда жасады, онда негізінде Одессадан жер аударылған немістер тұрды, олар туралы Буковинский әкей Қарағандыда болғанда білді. Онда ол осы орындарға келген бірінші католик дін қызметшісі болды. Бұдан басқа, Владислав әкей Украинаға шықты, онда жергілікті дін қызметшілерінің жұмысына қосылды, сондай-ақ Ақтөбеге және Семипалатинскке шықты. Бірақ Шығысқа миссионерлік жол жүру, Семипалатинскке 1958 жылы полицияның араласуымен үзілді.

1958 жылы 3 желтоқсанда Буковинский әкейді діни қызметі үшін тұтқынға алды (сол уақытта ол Қарағандыда католик қауымын тіркеуге тырысты). 1959 жылғы наурыздан бастап 1961 жылғы маусымға дейін ол Иркутск маңындағы Чунада еңбек лагерінде болды, онда орман шабуда жұмыс істеді. 1961 жылғы сәуірден бастап 3 желтоқсанға дейін ол Мордовия Автономдық Кеңес Социалисттік Республикасындағы (АКСР) Сосновкада тұтқында болды. Барлығы Буковинский әкей түрмелерде және еңбек лагерьлерінде 13 жыл, 5 ай және 10 күн өткізді.

Босатылғаннан кейін Владислав әкей Қарағандыға қайтып келді және шіркеу қызметшісі болуды жалғастырды. Грек-католик Епископы Александр Хирамен бірге Владислав әкей Қазақстанда әулие Францисктің үшінші орденінің негізін қалады, және онда монахтық өмірге дайындық жүргізілді.

1965 жылы Владислав Буковинский әкей алғашқы рет Польшадағы туған-туысқандарына кіріп шығу үшін Польшаға шығуға рұқсат алды.
 
1965 жылы 3 маусымда 30-жылдай уақыт қаңғырып жүргеннен кейін, ол отанына қайтып келді, отбасымен және ескі достарымен кездесті, бірақ қалып қойғысы келмеді, өйткені оның орны Қарағандыда деп ойлады.

Ол тағы екі рет Польшаға (1969 және 1972 жылдары), ең алдымен, тұтқында болған және ауыр шіркеу қызметшісінің жұмысы жылдары үшін зиян келтірілген денсаулығын жақсарту үшін қайтып келді.

Польшаға келген осы уақытта Буковинский әкей оның Қазақстандағы жан тәрбиесі қызметіне нағыз қызығушылық білдірген кардинал Кароль Войтыламен кездесті. Папа Иоан Павел ІІ осы кездесулер туралы 2001 жылы өзінің Астанаға сапары уақытында есіне алды.

Владислав Буковинский әкей сырқат дін қызметшісі де жан тәрбиешісі болып табылатындығын айтып кетті. Сондықтан, 1973 жылы 19 сәуірде Краков ауруханасында екі ай болғаннан кейін ол Қарағандыға қайтып оралды, сонда айтқаны, тіпті оның қабірі де апостолдықпен айналысатын болады деді.


Өмірінің соңғы айлары
 
Польшада болу Владислав әкейдің денсаулық жағдайының жақсаруына жол берді, бірақ қолайсыз жағдайлардағы шаршататын жұмыс оның кенеттен нашарлауына алып келді. 1974 жылы қазанның соңында Буковинский Подольедегі Вежбовецке демалысқа шықты, онда Юзеф Кучинский әкейдің үйіне тоқтады және сонда өзінің реколлекциясын жасады. Өмірінің аяқталып келе жатқандығын алдын ала сезіне отырып, ол достарына кіріп шыққысы келді, және олардың арасында, Юзеф Кучинский әкей, сондай-ақ Бронислав Джепецкий әкейдің зиратына бару. Денсаулығының ауыр жағдайына қарамастан (аяқтарындағы қатты ісіктер мен ісінулер), ол қуаныш пен жан тыныштығын сақтады және болып жатқандардың бәріне нағыз қызығушылық көрсетті. Күнде Владислав әкей Қасиетті Месса жасады және уағыз оқыды. Денсаулығы жақсармады, және, Қарағандыға қайта оралып, Буковинский соңғы күші қалғанша дін қызметшісі болып қызмет етуді орындады. Өзінің соңғы Қасиетті Мессасын ол 25 қарашада жасады, және Тәубешілік Құпияларын, Елеопомазание, және соңғы бата (виатика) қабылдағаннан кейін ол ауруханаға жіберілді. Владислав Буковинский 1974 жылы 3 желтоқсанда Қарағандыда қайтыс болды. Соңғы минутқа дейін ол есінен танған жоқ және қолында розариймен өлейін деп жатып, тоқтаусыз дұға қылумен болды.

Владислав Буковинский әкейдің қазасы туралы хабар тез тарады және жалпыға бірдей қайғы туғызды. Оның жерлеуіне мың адам, бірнеше дін қызметшілері, оның ішінде Украинадан, сондай-ақ басқа да діни сенімдердің дін қызметшілері қатысты. Барлығы да Қазақстанның Апостолын қайтпас сапарға шығарып салғысы келді, оны осылай атаған болатын. Қатты аязға қарамастан, қыздар ақ көйлекпен және бастарында гүлдермен болды, ал қолдарына жанған майшамдар ұстап тұрды. Үлкен адамгершілікпен, діни ән айтумен барлық қатысып тұрғандар марқұм болған діни қызметшімен қоштасты. Жерлеу Қарағандының сыртындағы жаңа зиратта өтті. Католиктер ол қабірге құдайға құлшылық ету үшін жиі-жиі барып тұрды, және солай Владислав әкейдің арманы орындалды: оның қабірі де апостолдықпен айналысты.

Үлкен еңбекпен табылған өз ақшаларына діни қауым мүшелері өздерінің рухани әкейлеріне фотосуреті бар және орыс, поляк, неміс және латын тілдерінде жазуы бар әдемі мрамор ескерткіш қойды. 1991 жылы діни қызметшінің қалдықтарын салтанатты түрде ескерткішімен бірге Майқұдықта (Қарағанды) орналасқан Әулие Иосифтің бұрынғы Кафедралық соборына апарылды, және оның қабырғасына сыртынан орналастырылды. 2008 жылы оның шірімей сақталған өлігі осы ғибадатхананың ішінде қайта жерленді. Бүгінгі күні, эксгумациядан кейін, олар дұғалармен, қамқорлықпен және діншілдердің еске алуымен қоршалған барлық Халықтардың Анасы – Аса қасиетті Дева Мария Фатимская жаңа Кафедралық соборының ұңғылында тұр.

Қазақстанның Апостолы

Папа Иоанн Павел ІІ, 2001 жылы Астанада Құдайдың Қызметшісі Владислав Буковинский әкейді Мәсіхтің оқушылары сияқты сондай апостолдық жалынмен жанған Қазақстанның Апостолы деп атады, ал Республика Президентінің болуымен, Қазақстан туралы дәл осы наным-сенімге берілушіден білгендігін айтып кетті.

Владислав Буковинский әкей адаммен сөйлесуде мейірімді және жағымды болды, және соңына дейін өзінің діни қызметші қасиетті ісіне берілген адам болды. Діншілдер әрқашанда оның әулиелігіне нанған. Сондықтан 2004 жылы 26 сәуірде Краковте Қарағандылық Епископтың, Архиепископ Ян Павел Ленганың өтініші бойынша, трибунал құрылды, ол беатификациялау процесін бастау өтінішімен кардинал Франчишк Махарскийге өтініш білдірді. Трибуналдың міндеттеріне Қазақстанның, Украинаның және Польшаның аумақтарында тұрып жатқан, және Буковинский әкейді жеке таныған адамдарға сұрақ қою, сондай-ақ дін қызметшісінің хаттарын және оған қатысты әртүрлі құжаттарды жинау кірді. Архиепископтың өтініші қанағаттандырылды, және 2006 жылы 19 маусымда епархиялдық деңгейде беатификациялау процесі басталды, оның постулаторы болып Ян Новак әкей тағайындалды. 2008 жылы 8 наурызда Краковта Владислав Буковинский әкейді беатификациялау процесінің епархиялдық кезеңі аяқталды және комиссияның қорытындысы Римдегі әулиелерді заңдастыру жөніндегі Конгрегацияға берілді.
 
Бұл кезеңде постулатор болып монс. Михал Ягош болды. Владислав әкейді Масайраған деп ресми мойындау үшін оның жақтаушылығы бойынша кереметтік жасау талап етілді. Және бұл кереметтік болды: өлердей сырқаттанушы Мариуш Ковальски, Буковинский әкейді жақтаушылық бойынша діншілдердің тоқтаусыз дұға қылуларының арқасында Құдай берген тамаша сауығып кетуге ме болды.

Римде болған дәрігерлердің консилиумынан кейін, адамшіліктердің батырлығы туралы декрет шығарылды, ал сосын 2015 жылы 14 желтоқсанда Папа Франциск беатификациялау процесіне жол ашқан, кереметтікті мойындау туралы декрет шығарды.

 Масайраған Владислав Буковинский әкейдің жақтаушылығы арқылы дұға

Құдай Әке, масайраған Владислав әкейге түрмелерде және лагерьлерде пасторлық қызмет етуді берген, оған терең наным-сенім, ержүректілік пен барлығын кешіретін махаббат бере отырып, бүгінгі әлемдегі Евангелие бойынша өмір үшін соншама қажетті қабілеттерді бөле гөр.

Сенің масайрағаныңның жақтаушылығы бойынша менің дұғамды есті және мені мұқтаж болып отырған рақатты сыйлай гөр маған (өз ниеттерін білдіру).
Біздің Құдайымыз, Мәсіх арқылы.

Әумин.